Przeczytaj o projekcie

Podpisanie umowy o współpracy pomiędzy Opplandsarkivet avd. Maihaugen i Archiwum Państwowym w Krakowie. (Foto: OAM/Maihaugen)Projekt Polscy emigranci w Norwegii w XIX-XXI w. Materiały źródłowe do badań powstaje przy współpracy dwóch instytucji: ze strony polskiej Archiwum Państwowego w Krakowie, ze strony norweskiej Opplandsarkivet avdeling Maihaugen w Lillehammer. W większości projekt finansowany jest przez Fundusz Wymiany Kulturalnej.
Projekt trwać ma trzynaście miesięcy – od 1. grudnia 2009 roku do 31. grudnia 2010 roku.
Tematem projektu jest polska emigracja na tereny Norwegii. Projekt składa się z dwóch części: historycznej i współczesnej.

Część historyczna projektu obejmować będzie głównie emigrację polityczną po powstaniach narodowościowych i emigrację zarobkową w XIX wieku, emigrację tymczasową z okresu II wojny światowej, a także emigrację polityczną w latach 1981 – 1989. Natomiast część poświęcona emigracji współczesnej zajmować się będzie głównie emigracją zarobkową od 1989 roku do czasów obecnych.

Archiwum Państwowe w Krakowie. (Foto: OAM/Maihaugen)Materiały historyczne pragniemy uzyskać dzięki kwerendzie w archiwach polskich i norweskich, natomiast dane dotyczące emigracji współczesnej pozyskiwać będziemy głównie dzięki wywiadom z emigrantami, rodzinami emigrantów mieszkającymi w Polsce i reemigrantami, którzy po pobycie w Norwegii powrócili do Polski. Mamy nadzieję, że osoby, które udzielą nam wywiadów zechcą również podzielić się swoimi pamiątkami, takimi jak zdjęcia, listy, dokumenty, które będziemy mogli skopiować i zachować w naszych archiwach dla przyszłych pokoleń.

Zarówno wywiady, jak i wszelkie materiały uzyskane podczas nich od informatorów, są objęte klauzulą tajności i ochroną danych osobowych. Będziemy mogli je wykorzystać do publikacji wyłącznie za zgodą informatora.
Efektem końcowym projektu mają być wystawy stacjonarne w Krakowie i w Lillehammer, a także wielojęzyczna wystawa internetowa, stworzone z materiałów zebranych podczas naszych badań. Pragniemy opublikować także artykuły naukowe związane ściśle z danymi uzyskanymi w czasie trwania projektu.

Jednym z głównych celów projektu jest udokumentowanie współczesnej emigracji zarobkowej Polaków do Norwegii, która z powodu swoich rozmiarów stała sie bardzo istotnym zagadnieniem. Obecnie Polacy są najliczniejszą mniejszością narodową w Norwegii i powoli stają się integralną częścią norweskiego społeczeństwa. Polacy zatrudniani są w różnych zawodach. Spotkać ich można począwszy od pól truskawek i placów budowy, poprzez wielkie stocznie i rafinerie ropy naftowej, szpitale, aż po uniwersytety. Ważne dla nas jest to, by potomkowie obecnych emigrantów mogli za kilkadziesiąt lat dowiedzieć się jakie powody kierowały ich pradzadkami przy podejmowaniu decyzji o wyjeździe z ojczyzny, a także jak wyglądało ich życie w Norwegii, gdy zaczynali zapuszczać w niej korzenie. Chcąc uzyskać całość obrazu zjawiska, jakim jest współczesna emigracja zarobkowa, pragniemy również dowiedzieć się, w jaki sposób wyjazd najbliższych postrzegany jest przez członków ich rodzin mieszkających w Polsce, a także co zaważyło na decyzji o powrocie do ojczyzny osób, które już przez jakiś czas przebywały w Norwegii.

Istotnym celem jest również ukazanie faktu, że stosunki polsko – norweskie mają historię dłuższą niż ostatnie 20 lat, a także to, że Polacy wnieśli swój własny wkład w kulturę, naukę i gospodarkę Norwegii.
Chcemy także rozwinąć i upowszechnić metodę aktywnej archiwizacji – sposobu pozyskiwania materiałów jeszcze podczas trwania wybranego zdarzenia. W tym wypadku wybranym zdarzeniem jest wciąż trwająca emigracja zarobkowa. Aktywna archiwizacja stwarza niepowtarzalną szansę zdobycia cennych danych.

Archiwum Państwowe w Krakowie przy ulicy Siennej. (Foto: OAM/Maihaugen) Opplandsarkivet avd. Maihaugen, Lillehammer. (Foto: OAM/Maihaugen) Opplandsarkivet avdeling Maihaugen, Lillehammer. (Foto: OAM/Maihaugen)